نامی ماندگار در رباعی ایران  

                                    
                                                                                       نوشته : پرویز خائفی


نزدیک به ده سال از روزی که بی هیچ دغدغه و تردید نوشتم رباعی های

ایرج زبردست حداقل در حوزه   تاریخی و حتی تحقیقی کاری نو و حرکتی

سوای مسیر تکاملی رباعی و تقریبا یکنواخت در این نوع قالب شعری

است ، می گذرد . به یاد دارم عزیز رفته زنده یاد منوچهر آتشی گفته ها و

نوشته های مرا در تهران همراه و بوسیله ایرج زبردست دید قبل از هر اظهار

نظری در تماس  تلفنی گفت : پرویز ، عجب چهره ای است  این دوست

جوان شیرازی تو و چه سر و صدایی راه  انداخته .

اما دیگران هم بودند که در همین شهر دیر باور و غریب نواز به گونه های

مختلف و پنهان و آشکار اگر به ظاهر سخنی نگفتند اماپنهانی به زود باوری

و قبول سریع من اشارتی در جهت دیگر داشتند . باری اینک که کتاب تازه

حیات دوباره دیروز به کوشش دوست بزرگ و دانشمند جناب استاد

بهاءالدین خرمشاهی و همراهی  آقای محمد اجاقی به همت نشر قطره

چاپ شده گرچه مقالات انتخابی من در آن خود گواه دور اندیشی های آن

روزهای من است .می خواهم به این نکته اشاره کنم برای چندمین بار ایرج

زبردست مرا رو سفید کرده است با اینکه بسیار از رباعی ها مربوط به

گذشته است اما همان تعداد اندک اضافی هم نشانگر سیر تکاملی این

شاعر است .متاسفانه هنرمند بطور کلی فارغ از تلاش معاش نمیتواند در

این روزگار به پردازش کار خویش بپردازد با اینکه ایرج زبردست برای تامین

زندگی شرافتمندانه لحظه ای فراقت ندارد ولی هرگز از فطرت و جوشش

ذاتی هنر خود غافل نمانده است .بهاء الدین خرمشاهی در این رباعی که

برای ایرج زبردست عزیز سروده تمام حرف را زده است:


 خیام ز پشت پرده سرمست آمد

با کوزه ای از ترانه در دست آمد

بگذشت هزاره ای و ما چشم براه

تا نوبت ایرج زبردست آمد

مفتون امینی شاعر بزرگ معاصر نیز ضمن مقدمه ای کوتاه و زیبا در یک

رباعی کار ایرج زبردست را اینگونه مطرح کرده است :


کردند ، ولی چنان که بایست نشد

از آن همه نیست ها یکی هست نشد

گفتند همه شعر رباعی ، اما

چون ایرج ما یکی زبردست نشد

 

همگان تاکید کردند که بعد از حکیم عمر بن خیام رباعیات بسیاری گفته

شده و بیشتر آنها نیز عالی و خواندنی است اما براستی کار ایرج زبردست 

بخصوص با نوآوری ها با شیوه نوشتاری (رباعیات نیمایی) از اعتبار و اهمیت

خاصی برخوردار است . یکبار دیگر در این فرصت می گویم با پیدایش رباعیات

استادانه ایرج زبردست مسیر حرکت رباعی در تاریخ ادبیات فارسی به گونه

ای دیگر شد. امید وارم ایرج زبر دست با پشتوانه دانش و مطالعات عجیب و

گسترده ای که دارد باز هم بگوید و برگ برگ تاریخ ادب فاسی را با آفرینش

های زرین خود مزین سازد.

                                                                                                  بر گرفته از  روزنامه خبر 
                                                                                                                                         پنجشنبه۱/۹/۸۶